RAMLAB ontvangt Europese financiering voor grootschalige doorontwikkeling en toepassing 3D-metaalprinten

Onlangs ontving fieldlab RAMLAB de bevestiging dat hun Grade2XL-voorstel voor een groot Europees Horizon 2020 project is goedgekeurd. Dit betekent zo’n € 10 mln. financiering voor het project, waarvan 80% door Horizon 2020. Samen met 20 andere partners uit heel Europa zal RAMLAB de unieke WAAM-technologie (3D-metaalprinten met lastechnologie) doorontwikkelen en de toepassing ervan stimuleren. SMITZH bood op diverse manieren ondersteuning in aanloop naar dit impactvolle project.

Het project

In Grade2XL wordt WAAM (Wire Arc Additive Manufacturing) als snelle en hoogwaardige methode voor 3D-metaalprinten doorontwikkeld. Het project maakt het mogelijk om op industriële schaal metalen producten te printen waarvan de samenstelling en materiaaleigenschappen op iedere plek geoptimaliseerd zijn voor de toepassing. De excellente beheersing van de procescondities maakt het ook mogelijk de producten te certificeren zonder verdere testen. Deze ontwikkelingen zijn revolutionair in de metaalverwerkende industrie. 3D-printen wordt ‘the next big thing’ voor Europese mkb’s in (groot)metaal. In het project werken 21 partners uit verschillende Europese landen samen. Uit Nederland participeren naast RAMLAB de Zuid-Hollandse organisaties M2i (Stichting Materials Innovation Institute), TU Delft en Valk Welding in Grade2XL.

Grootschalige impact

Naar verwachting zal het project op Europees niveau een aanzienlijke kostenreductie opleveren voor de deelnemende partners; miljarden euro’s bij eindgebruikers besparen aan CO2 uitstoot; meer dan 1.000 mkb’ers bereiken en 300 banen opleveren. Voor onze regio is de impact voor fieldlab RAMLAB belangrijk, zowel als producent als in de kennisbenutting. M2i is de initiator en coördinator van dit project. Zij vertalen inzichten uit het materiaalonderzoek naar kansen voor nieuwe WAAM producten. Voor Valk Welding levert het project een nieuwe potentiële afzetmarkt op voor WAAM-systemen en -cursussen. TU Delft zal naar verwachting een tiental publicaties opleveren over deze nieuwe technologie en de toepassing ervan.

“Met Grade2XL krijgen we de kans om WAAM nog sneller op de markt te brengen en ook toepasbaar te maken voor het mkb.” – Vincent Wegener, Managing Director RAMLAB.

Over Horizon 2020

Horizon 2020 is het grootste programma voor onderzoek en innovatie ooit van de EU. Het is bedoeld om doorbraken, ontdekkingen en wereldpremières uit de laboratoriumomgeving te halen en op de markt te brengen. Horizon 2020 geniet de politieke steun van de Europese leiders en de leden van het Europees Parlement. Ze zijn overeengekomen dat investeren in onderzoek en innovatie essentieel is voor de toekomst van Europa, en hebben dit centraal gepositioneerd in de Europa 2020-strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei. Dat het Grade2XL voorstel financiering krijgt vanuit Horizon 2020 zegt iets over het unieke innovatieve karakter van dit project en de potentie ervan.

Rol SMITZH

SMITZH hielp fieldlab RAMLAB bij het uitvoeren van diverse kiemprojecten met bedrijven als Fokker, Man Energy Solutions, voestalpine en Air Products waarin demonstraties van de nieuwe technologie werden gegeven. Meer daarover lees je onder andere in dit artikel over Flexible Manufacturing. Daarnaast bood SMITZH ondersteuning bij de uitbouw en werd er hulp geboden bij het tegenlezen van de voorstellen. Ben jij een Zuid-Hollands bedrijf en zoek je hulp bij het opschalen van jouw Smart Manufacturing project? Neem dan vrijblijvend contact op, wij kijken graag of we ook jou kunnen helpen.

€ 5,6 mln. voor digital twin onderzoek

Vorige week maakte de Nederlandse Onderzoeksraad (NWO) bekend dat er vanuit het landelijke Perspectief-programma financiering vrijkomt voor een onderzoek naar digital twinning. Aan het onderzoek nemen maar liefst 5 Zuid-Hollandse partners deel: Airborne, Demcon, TNO, TU Delft en Universiteit Leiden. Voor het onderzoek zullen de cases en systemen van de deelnemende bedrijven gebruikt worden. Dit betekent dat de inzichten uit het onderzoek waarschijnlijk makkelijk en snel toegepast kunnen worden door andere maakbedrijven uit de regio.

 

Het onderzoek

Digitale tweelingen zijn nu meestal gebaseerd op statische theoretische modellen die uitgaan van normaal gedrag. Door deze modellen te koppelen aan meetgegevens die aangeven hoe het systeem daadwerkelijk functioneert en deze data te combineren met kunstmatige intelligentie, maken de onderzoekers digitale kopieën die zichzelf continu verbeteren en aanpassen. Het onderzoek geeft hopelijk antwoord op vragen als: In welke situaties kan digital twinning worden toegepast?, Wat is daar dan minimaal voor nodig?, Waar vind je de programmatuur ervoor?, en Welke eisen stel je aan de software maar ook aan hardware en omgeving?. De looptijd van het onderzoek is maximaal 6 jaar. Het programma wordt geleid door professor Jayawardhana (Rijksuniversiteit Groningen). Overige deelnemers zijn onder meer: ASML, Océ, Philips, Tata Steel en VDL Groep.

Digital twinning en SMITZH

Digital twinning is één van de vier speerpunten binnen het vervolg van het SMITZH-programma. Digital twins ofwel digitale tweelingen zijn simulaties in software van echte machines en installaties. Denk bijvoorbeeld aan vluchtsimulatieprogramma’s. Binnen SMITZH ontwikkelen we methoden waarbij gebruikt wordt gemaakt van digital twins om productielijnen sneller, beter en goedkoper te ontwerpen en bouwen. Ook richten we ons op het trainen van personeel, met name op dat uit het mkb. De inzichten uit het onderzoek waar partners TNO en TU Delft bij betrokken zijn, kunnen waardevol zijn voor meer toepassingen in onze regio. Vanuit SMITZH is er vooraf dan ook op aangestuurd om ook het mkb bij het onderzoek te betrekken.

Over het Perspectief-programma

Het Perspectief-programma van NWO wordt gefinancierd door het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het daagt wetenschappers uit om samen met gebruikers nieuwe onderzoekslijnen op te zetten die een economische en maatschappelijke impact hebben. In totaal hebben 5 nieuwe onderzoeksprogramma’s 18 miljoen euro gekregen. Dat er hiervan 4 miljoen naar digital twinning gaat, geeft aan hoe actueel dit thema is en verwachtingsvol er naar dit thema gekeken wordt. De resterende € 1,6 mln. is door de deelnemende bedrijven ingelegd.

 

Meer informatie

Neem contact op met Sarah de Smet van Airborne

Is de maakindustrie, kurk van onze economie, toekomstbestendig?

OPINIE – Recente cijfers van het CBS tonen aan dat de maakindustrie steeds meer de kurk is waarop onze economie drijft, zeker nu landbouw en aardgas onder druk staan. Maar hoe toekomst-bestendig is die industrie? In Zuid-Holland werken we daar met elkaar aan. Doe mee!

‘Nederland moet het hebben van machines’ kopte dagblad Trouw op 5 november, op basis van cijfers van het CBS. De toegevoegde waarde door export van machines en onderdelen bedroeg 15,8 miljard euro in 2018, net zoveel als de nummers 2 (metaal), 3 (sierteelt) en 4 (aardgas) opgeteld. Bovendien groeide die toegevoegde waarde met 32 procent sinds 2015, terwijl de sierteelt stagneerde en aardgas 30 procent daalde. De toegevoegde waarde van nummer vijf, hoogwaardige kunststoffen, is de afgelopen vier jaar zo sterk gestegen, dat ik verwacht dat deze sector de sierteelt en aardgas snel zal inhalen. De conclusie is overduidelijk: Nederland is een maakland. Onze economie hangt steeds meer af van de kracht van onze maakindustrie. Dat die maakindustrie ook de sector is die de systemen levert voor schone energie, stallen en mobiliteit, is meer dan mooi meegenomen. Een krachtig beleid om die industrie te ondersteunen met faciliteiten voor innovatie, opleiding van talent en financieringsinstrumenten is hoognodig.

De provincie Zuid-Holland loopt voorop met zo’n beleid. Op 4 november is het vervolg van SMITZH officieel gestart, een programma om de maakindustrie moderner en efficiënter te maken. De provincie investeert ruim 5 miljoen in SMITZH in een totaalprogramma van 12 miljoen euro. Partners zijn: InnovationQuarter, TNO, MRDH, zeven fieldlabs, twee hogescholen, TU Delft en drie brancheverenigingen. Het programma richt zich op de ontwikkeling van slimme maaktechnologie, de toepassing daarvan door de Zuid-Hollandse maakbedrijven en de ontwikkeling van talent dat met die technologie uit de voeten kan. Denk aan de ontwikkeling van robots die op basis van technische tekeningen produceren zonder programmering. Of simulaties om productieprocessen te kunnen optimaliseren. Of ook techniek die mensen helpt om complexer en leuker werk snel te leren en foutloos uit te voeren. En natuurlijk veilige systemen om gegevens te delen, onbespied en onbedreigd door hackers. Toepassing van deze digitalisering maakt de industrie efficiënter en schoner. Zo maken we de maakindustrie toekomstbestendiger.

Maar toekomstbestendigheid is meer dan digitalisering alleen. De maakindustrie is steeds sterker afhankelijk van een efficiënte toeleverketen, goed opgeleid personeel, optimale logistiek en vestigingscondities en flexibele regels. Samen met de Economic Board Zuid-Holland, Holland Instrumentation en anderen werkt InnovationQuarter daarom aan versterking van het ecosysteem van de maakindustrie.

Daarnaast moet die industrie ook duurzaam en circulair worden. Dat gaat hand en hand met digitalisering, die bijdraagt aan efficiëntere productie èn nodig is om circulariteit mogelijk te maken. Bijvoorbeeld met digitale materiaalpaspoorten en systemen voor meten en scheiden van reststromen. Zuid-Holland werkt met andere regio’s en het ministerie van EZK aan het in kaart brengen en verspreiden van zulke circulaire oplossingen.

Ook de maakindustrie zelf verandert. Er wordt geëxperimenteerd met concepten waar (de ontwikkeling van) productie als dienst wordt aangeboden: Factory-as-a-Service. Dergelijke experimenten ondersteunen en onderzoeken we vanuit SMITZH.

Ten slotte: Zuid-Holland is geen eiland. Samenwerking in Nederland en Europa is nodig om de echte concurrenten in Amerika en Azië voor te blijven. Ook dat is nodig voor een toekomstbestendige maakindustrie in Zuid-Holland. En omdat bijna een kwart van de Nederlandse economie zich concentreert in die ene provincie, bepaalt dat de toekomstbestendigheid van de Nederlandse economie.

Dit opinie-artikel is geschreven door Anton Duisterwinkel

Meer weten?

Stuur een e-mail naar:
Anton Duisterwinkel, Programmamanager SMITZH.

Terugblik eerste SMITZH Assembly

Op maandag 4 november vond de eerste SMITZH Assembly plaats. Het stakeholderevent om iedereen die aan het programma meewerkt fysiek bij elkaar te brengen. We denken dat we de bedrijven in onze regio nog beter kunnen helpen, als we van elkaar weten wat we doen, wat er mogelijk is en welke inspirerende verhalen er al te vertellen zijn. Blik samen met ons terug op deze succesvolle dag.

Een Assembly… voor wie?

Assembly betekent bijeenkomst of samenzijn; maar ook het samenvoegen van verschillende onderdelen. En dat is precies wat we met dit unieke stakeholderevent wilden bereiken. Genodigden waren niet alleen betrokken maakbedrijven, experts en toeleveranciers; maar ook overheden en samenwerkingsverbanden; communicatieprofessionals en natuurlijk alle fieldlabs, onderzoekers en programmaondersteuners. In totaal waren er zo’n 80 aanwezigen. Voor iedere groep was er naast het plenaire programma een break-out sessie op maat.

SMITZH. Waarom en waarheen?

Het plenaire programma vond plaats in het Science Centre Delft waar Anton Duisterwinkel (InnovationQuarter) en Lotte Groen (TNO) terugblikten op de eerste twee fases van het SMITZH-programma. Vervolgens werd de derde fase uitgelicht. Bij het eerste blok van fase drie staat innovatie centraal. Dit blok bestaat uit het ontwikkelen, valideren en demonstreren van toepassingen op het gebied van Flexibele Manufacturing, Mensgerichte Technologie, Digital Twinning en het delen van data. Het tweede blok van fase drie draait om implementatie. Hier gaat het om bedrijven, internationalisatie, mensen en de fieldlabs die allemaal aan de slag gaan.

Highlights SMITZH-2

In sneltreinvaart kwamen er 3 projecten uit SMITZH-2 voorbij en de daar geleerde lessen. Thijs Weggemans (Scheepswerf Slob) legde de ins en outs uit van Digital Twinning. Ward Bingley (Boers & Co) vertelde over het Operator Supporter System wat het leerproces van een medewerker versneld. In hun pilot met TNO kregen zij de benodigde begeleidingstijd van 6 uur naar 2 uur. Marco Kirsenstein (FME) deelde de mogelijkheden van vision technologie als alternatief voor barcode labels uit het haalbaarheidsonderzoek van VAF Instruments.

Bestuurders aan het woord

Bas Vollebregt (wethouder economie Delft) legde de nadruk op hoe waardevol de samenwerkingen zijn en hoe belangrijk implementatie is. Uit de naam van de MRDH, die SMITZH-2 financierde, droeg hij symbolisch het stokje over aan de provincie. Doormiddel van een videoboodschap liet Adri Bom-Lemstra, gedeputeerde Economie en Innovatie Zuid-Holland, haar trots blijken voor het SMITZH-programma en vertelde zij over de start van derde fase van het SMITZH-programma. Zuid-Holland als internationaal zwaartepunt voor de Smart Manufactering op gebieden als lucht en ruimtevaart; maritime en offshore; instrumenten en sensoren; en agro en food.

SMITZH-3: Innovatie

De nieuwe programmalijnen werden geschetst door Gergor van Baars (TNO) en Kjelt van Rijswijk (SAM│XL). Zij gaven inzicht in het flexibel maken, assembleren en inspecteren van lichtgewicht constructies. Marije Bakker (FME) gaf een kijkje in de aanpak voor het werven van potentiële bedrijven om te ondersteunen met het SMITZH programma. Ton Bastein (TNO) gaf uitleg over hoe de maakindustrie circulaire economie kan gebruiken in de praktijk. Marie-Claire van Doremalen (Koninklijke Metaalunie) en Daan Wortel (Duurzaamheidsfabriek) vertelden samen over de toekomst van lasrobotica en het belang van een leven lang ontwikkelen.

Break-out sessies

Na het plenaire deel werden alle deelnemers doorverwezen naar hun eigen break-out sessie waar interactie centraal stond. Elske Janssens (MRDH) en Lotte de Groen (TNO) gaven samen een break-out sessie over hoe je bedrijven kunt helpen met SMITZH vanuit jouw rol. Tijdens de break-out sessie van Anton Duisterwinkel (InnovationQuarter) en Marije Bakker (FME) kregen deelnemers praktische hulp bij het verbeteren van hun maakproces. Mandy van Tilborg (InnovationQuarter) hield een sessie over hoe communicatie meer effect krijgt door samenwerking. Tenslotte was er de mogelijkheid tot het kiezen van de break-out over leven lang ontwikkelen door initiatieven en plannen gegeven door Marie-Claire van Doremalen (Koninklijke Metaalunie) en Daan Wortel (Duurzaamheidsfabriek) of een rondleiding met uitleg over de verschillende labs in RoboHouse door Jaimy Siebel (RoboHouse) en Gu van Rhijn (TNO).

Afsluiting

Aan het einde van het programma vond een netwerkborrel plaats onder live-muziek van studenten van de TU Delft. Ook werden er nog toelichtingen gegeven op de verschillende onderdelen van fieldlab RoboHouse. Wij danken een ieder voor hun aanwezigheid en actieve bijdrage aan de Assembly.

Heb je algemene vragen?

Neem contact op met Anton Duisterwinkel

Vervolg programma SMITZH officieel van start

De vervolgfase van SMITZH  is gisteren officieel van start gegaan tijdens de SMITZH Assembly, het eerste stakeholderevent voor alle betrokkenen bij het programma. SMITZH stimuleert innovatie bij de maakindustrie om hun productieproces te digitaliseren, automatiseren of te robotiseren door kennis en financiering te bieden voor projecten die zij uitvoeren met fieldlabs. Dit leidt tot het versterken van de concurrentiepositie van bedrijven en het innovatieve vermogen van de regio. SMITZH fase 3 heeft een omvang van 12 miljoen euro en bestaat inmiddels uit een consortium van elf partners. SMITZH is een initiatief van de Provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter, Metropoolregio Rotterdam Den Haag en TNO.

 

Versterken ecosysteem regionale maakindustrie

Anton Duisterwinkel, programmamanager vanuit InnovationQuarter: “InnovationQuarter stimuleert innovatie in Zuid-Holland door te investeren in bedrijven met groeiplannen, die bedrijven te helpen met internationalisering en door bedrijven en kennisinstellingen samen sneller te laten innoveren. Het programma SMITZH helpt ons om die drie taken te realiseren voor de maakindustrie en toeleveranciers daarvan, bijvoorbeeld doordat SMITZH bedrijven begeleidt in het opzetten van groeiplannen met slimme maaktechnologie als voorbereiding op een investering. Bovendien versterkt SMITZH het ecosysteem van de maakindustrie in Zuid-Holland, een tot nu toe onderbelichte parel van onze provincie. Meer dan genoeg reden voor ons om SMITZH te initialiseren, uit te voeren en te ondersteunen.”

 

Activatie en ontwikkeling slimme maakbedrijven

Met meer dan tien kiemprojecten, tientallen bedrijven die in actie kwamen rondom slimme maaktechnologie en drie demonstratieprojecten, mag het huidige SMITZH-programma een succes worden genoemd. Toch bleek het bereiken van bedrijven een enorme uitdaging. Er zijn ongeveer 10.000 maakbedrijven in Zuid-Holland, waarvan velen kleine series complexe producten maken. Het is de inschatting dat er nu zo’n 400 zijn bereikt. SMITZH-3 heeft de ambitie om veel meer Zuid-Hollandse mkb en middelgrote bedrijven te betrekken bij de verdere ontwikkeling van slimme maaktechnologie.

Marije Bakker, adviseur Smart Industry: “FME ziet dat veel bedrijven in het digitaliseringsproces tegen vragen aanlopen en het SMITZH-programma kan ondernemers helpen hier een antwoord op te vinden. FME leidt in SMITZH-3 het werkpakket ‘Activatie’ waarin het bereiken van Zuid-Hollandse bedrijven en het ophalen en concretiseren van hun vraag centraal staat. De vraagstellers worden vervolgens verbonden aan de partij die de ondernemer het best met zijn of haar vraag kan helpen. Zo komen zij een stap verder op het gebied van Smart Manufacturing en bereikt SMITZH haar bovenliggende doel: een sterkere concurrentiepositie en vergroot innovatief vermogen van Zuid-Hollandse bedrijven.”

 

Van kennis naar werkvloer

TNO is bij het programma betrokken voor een goede kennisontwikkeling. Programmamanager vanuit TNO is Lotte De Groen: “In SMITZH-3 worden nieuwe toepassingen getoetst op de waarde die ze hebben voor maakbedrijven. Onze ambities zijn concreet. Bijvoorbeeld ‘zero programming’: robots die niet hoeven te worden geprogrammeerd maar die op basis van CAD-tekeningen van het product en sensoren, ‘snappen’ wat ze moeten doen. En ook: met een digitale tweeling van je productielijn (digital twin) heel snel en met zo min mogelijk kosten aanpassingen aan een product inregelen, of werkinstructies via beeldscherm, AR-bril of beamer projecteren zodat complexe taken eenvoudig uitvoerbaar worden.”

 

Aandacht voor leven lang ontwikkelen

Het aanpassen van de bedrijfsprocessen in de maakindustrie naar Smart Manufacturing vraagt automatisch om een aanpassing van de vaardigheden van de medewerkers. Naast het goed opleiden van jongeren gaat het hier ook om bijscholing van zittend personeel. Doelstelling is om de komende jaren 100 bedrijven te ondersteunen en hierbij 2.000 werknemers in de Smart Industry een vorm van scholing te geven. Denk aan een cursus robotisering voor ingenieurs of een programmeercursus voor lassers. Koninklijke Metaalunie leidt dit werkpakket, genaamd ‘Mensen aan de slag’. Dit werkpakket sluit eveneens aan bij het Human Capital Akkoord Zuid-Holland.

 

Inzet op verbonden fieldlabs

Het gezamenlijke aanbod van de verschillende Smart Industry fieldlabs kan veel bedrijven helpen om hun producten concurrerend te produceren. Met de nieuwste productietechnologie is het ook voor kleine series en/of enkelstuks soms al interessant. Zo kunnen bedrijven met het huidige personeel meer en goedkoper produceren, gaat de kwaliteit omhoog en de levertijd omlaag. De fieldlabs worden via het SMITZH programma onderling met elkaar in contact gebracht en verbonden met onderzoek bij TNO. Zij kunnen hun diensten en producten verder ontwikkelen voor bedrijven, om met hen tot nog meer impact te komen.

 

Partners SMITZH

SMITZH wordt gecoördineerd door InnovationQuarter en TNO, en wordt mede mogelijk gemaakt door de partners: Provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, FME, De Haagse Hogeschool, TU Delft, Hogeschool Rotterdam, HI (Holland Instrumentation), Koninklijke Metaalunie en Ministerie EZK.

Gratis whitepaper inclusieve technologie beschikbaar

Om duurzame inzetbaarheid en arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te verbeteren, zijn kennis en innovatie van doorslaggevend belang. Slimme technologieën zoals exoskeletten, AR, VR en cobots kunnen hieraan bijdragen. Binnen SMITZH willen we het aantal toepassingen van inclusieve technologie in onze regio bevorderen. Onlangs bracht TNO een gratis whitepaper uit over inclusieve technologie. Hierin lees je welke mogelijkheden deze nieuwe technologieën bieden voor kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.

Met inclusieve technologieën bedoelen we technologieën die mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie helpen bij het zoeken en vinden van werk en bij het duurzaam aan het werk blijven. Technologieën kunnen fysieke ondersteuning bieden zoals de inzet van exoskeletten bij het verbeteren van de houding. Wanneer bijvoorbeeld Augmented Reality (AR) wordt ingezet bij het versterken van het geheugen, spreken we over cognitieve ondersteuning. Daarnaast kunnen psychosociale technologieën zoals sociale robots helpen bij het vergroten van vertrouwen en bevorderen van de motivatie.

Wil jij weten hoe je met de inzet van technologie je medewerkers langer aan het werk houdt?; hoe je personeel kunt aannemen met een laag opleidingsniveau of een handicap; of hoe je langdurig ziek personeel weer kunt re-integreren? Verken de mogelijkheden in deze whitepaper van TNO. Zoek je ondersteuning bij het uitvoeren van een haalbaarheidsstudie of pilot, wellicht kunnen we je daar vanuit SMITZH bij helpen met eerdere kennis en ervaring of financiële ondersteuning.

Lees verder

Download hier de whitepaper van TNO.