SMITZH en fieldlabs na 5 jaar sturend bij ontwikkelen, testen en implementeren innovatie
Eén centraal loket, een zestal fieldlabs als testfaciliteit in de regio en een grote groep aan ondernemers op zoek naar oplossingen. Het slotevent van SMITZH op 7 december bij Festo in Delft, brengt vijf jaar tot de kern: SMITZH is een succesvol programma. Het innovatieprogramma heeft meer dan 2350 bedrijven bereikt, 400 daarvan zetten een stap in digitalisering. Veel meer werknemers dan gehoopt hebben een opleiding in digitalisering gevolgd en zeven nieuwe opleidingen markeren Leven Lang Ontwikkelen. Tot slot is de regionale infrastructuur voor innovatie versterkt met een loket voor digitalisering en een achttal stabiele en veelgebruikte fieldlabs en skillslabs. Het door InnovationQuarter en TNO geleide SMITZH stopt, maar krijgt wel een direct vervolg in de EDIH, waarbij deze succesvolle aanpak wordt verbreed van de maakindustrie naar alle industriële bedrijven in Zuid-Holland.
Ontwikkelen, testen en implementeren
Gedurende 5 jaar maakte SMITZH een interessante ontwikkeling door. Het kernteam fieldlabinfrastructuur bestaande uit InnovationQuarter, TNO, Provincie Zuid-Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag startte in 2017 een onderzoek of er behoefte was aan een programma dat digitalisering in de maakindustrie centraal stelt. Digitalisering echt op de kaart zetten samen met de praktijkomgevingen (fieldlabs), bedrijven en kennisinstellingen om doelgericht oplossingen te ontwikkelen, te testen en te implementeren.
Het antwoord was eenduidig: ja, die behoefte is er, en de bestaande fieldlabs en skillslabs vormen een goede basis voor een innovatieprogramma op digitalisering. De 6 fieldlabs Do IoT, Dutch Optics Centre, Duurzaamheidsfabriek, RAMLAB, RoboHouse, SAM|XL en skills lab IoT Academy vormen de spil in het netwerk van SMITZH. Zo doet fieldlab RAMLAB onderzoek naar het 3D printen van grote metalen onderdelen, samen met bedrijven en academische instellingen. En binnen de kennislijn Mensgerichte Technologie werden oplossingen getest om personeel te ondersteunen bij assemblage of onderhoud op afstand.
Bij elkaar brengen van bedrijven
Doel van SMITZH is in de kern het bij elkaar brengen van bedrijven. Enerzijds bedrijven die een stap willen maken in digitalisering of die al een technologie in huis hebben, maar niet zo goed weten hoe verder. Anderzijds bedrijven die experts in huis hebben om die vragen op te lossen, maar nog niet per se de geschikte klanten kunnen vinden. Dit deed SMITZH met de fieldlabs en skillslabs, TNO en met het hbo (Haagse Hogeschool en Hogeschool Rotterdam), brancheverenigingen (FME, Hi Delta, Koninklijke Metaalunie) en TU Delft.
De samenwerkende partijen hebben in een flexibel en klantgericht programma diverse manieren uitgeprobeerd om de bedrijven te ondersteunen en telkens geleerd van de ervaringen. Zo kon SMITZH de bedrijven steeds beter ondersteunen, wat ertoe heeft geleid dat er meer dan 400 bedrijven een kleine of grote stap in digitalisering hebben gezet (beoogd 243), en veel meer dan de beoogde 1000 werknemers, zij-instromers en studenten hun digitale skills hebben ontwikkeld in het kader van een leven lang ontwikkelen.
Anton Duisterwinkel, Programmamanager Implementatie (InnovationQuarter):
“SMITZH heeft veel bedrijven een stapje verder kunnen brengen. Ik ben trots op de samenwerking met de inmiddels bijna 20 partners in het consortium en dankbaar dat onze financiers ons de ruimte hebben gegeven om met elkaar die ondernemers steeds beter te kunnen ondersteunen. Super dat Provincie Zuid-Holland en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat niet alleen SMITZH, maar samen met de EU ook de EDIH financieren!”
Lotte de Groen, Programmamanager Innovatie (TNO):
“We hebben ons 5 jaar lang ingezet voor het netwerk van en rond de maakindustrie. We hebben heel veel geleerd over wat wel werkt maar ook wat niet werkt. We weten nu dat het samenbrengen van bedrijven in peer2peer groepen heel veel energie oplevert en dat fieldlabs en kennisinstellingen bedrijven ook efficiënt kunnen helpen. Ik ben blij te zien dat dit soort inzichten niet verloren gaan maar de spil vormen in de EDIH.”
Derde en laatste fase van het programma: SMITZH-3
SMITZH-3 is een programma van ruim € 12 mln., inclusief een subsidie van ruim € 5 mln. van de provincie Zuid-Holland (PZH) en financiële bijdragen van de partners en de bedrijven. Op het deelprogramma ‘Leven Lang Ontwikkelen’ financieren drie A&O-fondsen uit de maakindustrie mee en op het deelprogramma ‘Smart en Circulair’ ook het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Eerder financierde ook de MRDH mee. Daarmee staat het totaal aantal partners in december 2022 op 21. SMITZH draagt eraan bij dat alle relevante partijen in Zuid-Holland gezamenlijk de maakindustrie helpen digitaliseren.
Maakbedrijven als Exasun, Battolyser, CEAD en Somni schaalden op en zetten hun (massa)productie op in de regio, dankzij ondersteuning van SMITZH of door de vele projectpartners, bijvoorbeeld bij het vinden van locaties en partners. Deze bedrijven ontwikkelen zonnepanelen, elektrolysers en brandstofcellen die direct bijdragen aan de energietransitie of materialen en sensoren die daaraan kunnen bijdragen, zodat SMITZH ook bijdraagt aan de energietransitie, zonder dat dat een vooropgesteld doel was.
EDIH, een nieuwe stap voorwaarts
Begin 2023 zal SMITZH een vervolg krijgen in de vorm van een EDIH: European Digital Innovation Hub. Die richt zich niet alleen op de maakindustrie, maar ook op de haven en maritieme industrie en de tuinbouw, met nóg meer partners uit die sectoren. De activiteiten (informeren, op weg helpen, steun bij testen en opleiden) worden uitgebreid met ondersteuning bij financieringsprogramma’s. De in SMITZH geleerde lessen, onder andere de effectiviteit van het werken met groepen bedrijven, worden uiteraard volop toegepast, vooral voor bedrijven met meer uitdagende vragen.